Κτήμα Τσέλεπου
ΕΛΛΑΔΑ – ΡΙΖΕΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ – 2017
Στις Ρίζες Αρκαδίας βρίσκεται το Κτήμα Τσέλεπου, ένα πραγματικό στολίδι του Πελοποννησιακού αμπελώνα. Δημιουργός του ο Γιάννης Τσέλεπος από την Κύπρο, ο οποίος αποφάσισε να επενδύσει στην περιοχή λόγω του Μοσχοφίλερου, μια ποικιλία που τον κέρδισε με τον εξωτισμό, την λεπτότητα και τη φινέτσα του. Έτσι αγόρασε τα πρώτα του αμπέλια το 1989 στις ανατολικές πλαγιές του Πάρνωνα.

Δεκατέσσερα χιλιόμετρα από την Τρίπολη, στον δρόμο προς Παράλιο Άστρος μετά τις Ρίζες Αρκαδίας βρίσκεται το Κτήμα Τσέλεπου, ένα πραγματικό στολίδι του Πελοποννησιακού αμπελώνα και του ελληνικού κρασιού γενικότερα. Δημιουργός του Κτήματος ο Γιάννης Τσέλεπος με καταγωγή από την Κύπρο, ο οποίος το 1975 βρέθηκε στην Γαλλία προσπαθώντας να χτίσει το μέλλον του μετά την τουρκική εισβολή. Βρέθηκε να σπουδάζει οινολογία στην Βουργουνδία και συγκεκριμένα στην Dijon (Ντιζόν), γεγονός που φαίνεται ότι καθόρισε την οινική κοσμοθεωρία του περί λεπτότητας και φινέτσας. Όταν αποφοίτησε, δούλεψε στη Γαλλία, την Ισπανία και την Κύπρο, ενώ από το 1982 ξεκίνησε να εργάζεται ως σύμβουλος οινολόγος σε διάφορα projects στην Πελοπόννησο.

Το Μοσχοφίλερο ήταν μια ποικιλία που τον κέρδισε με τον εξωτισμό, την λεπτότητα και τη φινέτσα του και έτσι αποφάσισε να μείνει στην περιοχή αγοράζοντας τα πρώτα αμπέλια το 1989 στις ανατολικές πλαγιές του Πάρνωνα.

Η αγορά και καλλιέργεια ιδιόκτητων αμπελώνων –σε μια περιοχή που οι περισσότεροι αγοράζουν σταφύλια- αποτελεί σημαντικό στοιχείο διαφοροποίησης του Τσέλεπου από τους άλλους παραγωγούς.

Δύο ώρες οδήγησης από την Αθήνα και αμέτρητες εναλλαγές στο ανυπέρβλητο Αρκαδικό τοπίο χρειάζονται για να βρεθεί κανείς στην πύλη του Κτήματος Τσέλεπου. Με υποδέχθηκε ο ιδρυτής του οινοποιείου ο κ. Γιάννης Τσέλεπος μαζί με τον οποίο είχα τη χαρά να ξανα-ανακαλύψω το Κτήμα. Θέλοντας να εκμεταλλευτούμε την μέρα, επιβιβαστήκαμε από το ξεκίνημα σε ένα 4X4 για να περιηγηθούμε στα αμπέλια, αποκτώντας εικόνα για τη γη που γέννησε τα πασίγνωστα σήμερα brands του οινοποιείου.

Φτάνοντας στο Κτήμα Τσέλεπου, στις Ρίζες Αρκαδίας
Τα κτήρια εντάσσονται αρμονικά στο περιβάλλον
Στην είσοδο του Κτήματος
Βρισκόμαστε σε υψόμετρο 750 μέτρων. Οι χαμηλές θερμοκρασίες οδηγούν σε όψιμη, αργή ωρίμανση των σταφυλιών
Τμήμα του εντυπωσιακού αμπελώνα του Κοκκινόμυλου
Τα αμπέλια καλλιεργούνται σε εδάφη αργιλοπετρώδη, με ιδανική αποστράγγιση
Οδηγώντας στον Κοκκινόμυλο
Ο Γιάννης Τσέλεπος κρατώντας ένα μικρό κομματάκι σχιστόλιθου
Εδάφη από σχιστόλιθο...
...συνεισφέρουν στην ιδανική έκφραση του Gewürztraminer
Σύστημα διπλών κυκλωμάτων (ζεστό-κρύο), με ανεξαρτησία θερμοκρασίας σε κάθε δεξαμενή. Έτσι μπορεί για παραδειγμα να γίνεται παράλληλα Skin Contact στη μία δεξαμενή και μηλογαλακτική στη διπλανή
Τα αναλόγια (pupitres) για τα αφρώδη
Δεύτερη ζύμωση αφρώδους στις φιάλες σύμφωνα με την παραδοσιακή μέθοδο

Βγαίνοντας κανείς από την πίσω πύλη, ανάμεσα σε πλατάνια, νερά και την πυκνή Αρκαδική βλάστηση, συναντά ένα παλιό αλευρόμυλο του 1765 ο οποίος αναστηλώθηκε πλήρως από τον Γιάννη Τσέλεπο και είναι πλέον πλήρως λειτουργικός. Ο αμπελώνας με τα κόκκινα αργιλοπηλώδη εδάφη που πλαισιώνει τον αλευρόμυλο ήταν φυσικό να αποκτήσει ένα χαρακτηριστικό όνομα: Κοκκινόμυλος. Ένας πανέμορφος, υποδειγματικός single vineyard αμπελώνας 80 στρεμμάτων από το οποίο παράγεται το ομώνυμο κρασί. Αποκλειστική ποικιλία το Merlot, φυτεμένο από έναν ειδικά επιλεγμένο κλώνο που έχει έρθει από τη Γαλλία. Το Merlot βρίσκει ιδανική έκφραση σε αυτά τα πλούσια σε οργανική ύλη εδάφη χαρίζοντάς τους σαρκώδες φρούτο, ένταση, πυκνότητα και φινέτσα.

Βρισκόμαστε σε υψόμετρο 750 μέτρων. Ανεβαίνουμε τον λόφο με το αυτοκίνητο και η σύσταση του εδάφους αλλάζει. Πλέον το έδαφος περιέχει σημαντικές ποσότητες μαρμάρου. Γι’ αυτό το λόγο οι ντόπιοι έχουν δώσει εδώ το τοπωνύμιο ‘Μαρμαριάς’. Ιδανική ποικιλία για τα συγκεκριμένα εδάφη είναι το Chardonnay, που εδώ αποκτά ένα τροπικό αλλά ταυτόχρονα δροσερό χαρακτήρα. Ο Μαρμαριάς Chardonnay είναι ένα κρασί-αναφορά του Γιάννη Τσέλεπου στις σπουδές του στη Dijon της Βουργουνδίας, περιοχή που δίδαξε στον κόσμο το Chardonnay αλλά και την οινοποίηση λευκών κρασιών δομής σε δρύινα βαρέλια. Στο υψηλότερο σημείο της συγκεκριμένης πλαγιάς, δεσπόζουν εδάφη πλούσια σε σχιστόλιθο. Οι οριζόντιες αυτές πλάκες διαλύονται εύκολα όταν οι ρίζες των αμπελιών κινηθούν βαθύτερα στο έδαφος. Η γη αυτή με την σχιστολιθική σύσταση παλιά φιλοξενούσε μελίσσια και έτσι ήταν γνωστή με το τοπωνύμιο “Μελισσόπετρα”. Ο Γιάννης Τσέλεπος αρχικά σχεδίαζε να φυτέψει Μοσχοφίλερο στο συγκεκριμένο κομμάτι, αλλά ο σπάνιος σχιστόλιθος θα επέτρεπε την τέλεια έκφραση του Αλσατικού Gewürztraminer το οποίο τελικά προέκρινε. Το αποτέλεσμα τον δικαίωσε, αφού η Μελισσόπετρα είναι ένα από τα πιο εξωτικά, εξωστρεφή και εκφραστικά ελληνικά κρασιά.

Τα πανέμορφα ονόματα των κρασιών δεν αποτελούν συμβατά, τετριμμένα ή ανούσια brands επινοημένα από τον παραγωγό ή κάποια Εταιρεία marketing. Βασίζονται στα πραγματικά ονόματα των αμπελώνων, έτσι όπως τα ονομάζουν εδώ και χρόνια οι ντόπιοι καλλιεργητές.

Οι τέσσερις εκδοχές του Μοσχοφίλερου (από Αριστερά): Amalia Brut (αφρώδες), Amalia 2013 Vintage (αφρώδες), Μαντίνεια Τσέλεπος (δεξαμενής), Blanc de Gris (βαρέλι)
Οι τέσσερις εκδοχές του Αγιωργίτικου από το Κτήμα Δρυόπη (από Αριστερά): Νεμέα Τσέλεπος, Δρυόπη Reserve, Δρυόπη Ροζέ, Amalia Ροζέ (αφρώδες)
Τα 4 single-vineyard κρασιά του Κτήματος από Διεθνείς ποικιλίες και ο Δίλοφος (από Αριστερά): Μαρμαριάς (Chardonnay), Μελισσόπετρα (Gewürztraminer), Δίλοφος (Cabernet Sauvignon-Merlot), Αυλοτόπι (Cabernet Sauvignon), Κοκκινόμυλος (Merlot)
Η ελληνική απάντηση στο Masseto όπως εύστοχα αναφέρει ο Κων/νος Λαζαράκης MW στο βιβλίο του Wines of Greece
Το οινοποιείο φροντίζει το ίδιο για τη διανομή των προϊόντων του
Ο παλιός αλευρόμυλος του 1765, γνωστός ως Κοκκινόμυλος
Ο μύλος είναι πλήρως λειτουργικός χάρη στην αναστήλωση από το Κτήμα Τσέλεπου
Οι καλλιεργητές ξεκινούν το κλάδεμα κάθε Φεβρουάριο, με λειτουργία στον Άγιο Τρύφωνα
Θέα του αμπελώνα από το εσωτερικό της εκκλησίας
Μέσα στην εκκλησία του Αγίου Τρύφωνα

Ο Γιάννης Τσέλεπος, αντίθετα από πολλούς εμπειρικούς συναδέλφους, προχώρησε σε κάθετη γεωλογική μελέτη και τεχνική ανάλυση των διαθέσιμων εδαφών πριν τη φύτευση προκειμένου να μάθει το ποιοτικό δυναμικό κάθε έκτασης, ποια ποικιλία ταίριαζε στο συγκεκριμένο κλίμα και έδαφος, ποιος κλώνος και ούτω καθ’ εξής. Ο Τσέλεπος δηλαδή δεν είπε “θέλω να φτιάξω ένα Chardonnay” καλλιεργώντας την ποικιλία στην τύχη. Το Chardonnay το φύτεψε επειδή θεωρήθηκε ότι ο Μαρμαριάς ήταν ιδανικός για τη συγκεκριμένη ποικιλία, ενώ έτσι κινήθηκε με όλα τα κρασιά του Κτήματος. Φεύγοντας από τη Μελισσόπετρα και κινούμενοι προς την ιδιωτική εκκλησία του Αγίου Τρύφωνα, βρεθήκαμε περιτριγυρισμένοι από πολλά στρέμματα αμπελώνων του τοπικού, πασίγνωστου Μοσχοφίλερου. Μια ποικιλία με λεπτότητα, φινέτσα, υψηλή οξύτητα, χαμηλό αλκοόλ που εκπλήσσει τον ανυποψίαστο διεθνή δοκιμαστή που έχει ταυτίσει την Ελλάδα με την κάψα και τον ήλιο του καλοκαιριού. Και εδώ, στην καρδιά της Αρκαδικής γης, το Μοσχοφίλερο βρίσκει την ιδανική του έκφραση.

Αξίζει να αναφερθούμε και στην ομάδα του Κτήματος Τσέλεπου, καθώς όλοι έχουν συμβάλλει με τον τρόπο τους στην ανάδειξη των κρασιών. Αρχικά η Αμαλία Τσέλεπου, σύζυγος του Γιάννη Τσέλεπου, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και επικοινωνίας της εταιρείας. Ο οινολόγος Τάκης Σμυρνιώτης, ο οποίος έχει την επιμέλεια της οινοποίησης αλλά και το management του αμπελώνα, εργαζόμενος στο Κτήμα από την ίδρυσή του, ενώ ο γνωστός οινολόγος Θάνος Φακορέλλης λειτουργεί ως σύμβουλος.

Μετά από μια όμορφη ξενάγηση στο οινοποιείο, δοκίμασα ενδεικτικά τέσσερα από τα κρασιά του οινοποιείου, των οποίων τις σημειώσεις σας παραθέτω. Υπόψη ότι μόλις τρυγηθούν, όλα τα σταφύλια –ανεξαρτήτως οινοποιείου- παραμένουν για 24 ώρες σε ψυγείο για να διατηρηθεί το αρωματικό τους δυναμικό.

01
Amalia Vintage 2014
100% Μοσχοφίλερο

Η παραδοσιακή μέθοδος αφρώδους οινοποίησης του Amalia Brut μας προσφέρεται εδώ σε vintage εκδοχή και με μεγαλύτερη ωρίμανση. Φέρνει στο ποτήρι μας lime, λεμόνι, πράσινο μήλο, νότες brioche, άνθη, λίτσι, γλυκά μπαχαρικά (γλυκάνισος, γαρύφαλλο) και είναι περισσότερο φρουτώδες από ότι αυτολυτικό, παρά τους 24 μήνες sur lie. Κρεμώδης αφρισμός, λεπτές και συνεχείς φυσαλίδες, επίσης περισσότερο ανθώδες, εξωτικό και spicy. Υψηλή οξύτητα και μέτριο (-) αλκοόλ 12%. Για τα αφρώδη κρασιά, τα τσαμπιά πιέζονται ολόκληρα, άσπαστα.

Τιμή λιανικής κατά προσέγγιση: € 22-24

02
Blanc de Gris 2016
100% Μοσχοφίλερο

Ένα επιλεγμένο Μοσχοφίλερο που ξεκινά τη ζύμωση σε δεξαμενές και την ολοκληρώνει σε δρύινα βαρέλια χαρίζοντάς του επιπλέον δομή και πολυπλοκότητα. Υπέροχη εξωτική μύτη με λίτσι, γιασεμί, starfruit, lime, grapefruit, άνθη και ροδοπέταλα. Μέτριο αλκοόλ (12,5%), στόμα με εκχύλισμα, όγκο, δομή και συμπύκνωση. Η υψηλή του οξύτητα αλλά και το αρωματικό προφίλ το κάνουν ιδανικό για να συνοδέψει φαγητό και κυρίως ασιατική κουζίνα: noodles, ταϊλανδέζικο stir-fry, πιάτα με κάρυ, σαμόζας και spring rolls με πιπεριές. Υπέροχα κομψό και φίνο, με μεγάλη διάρκεια.

Τιμή λιανικής κατά προσέγγιση: € 12-14 // Ετήσια παραγωγή 10.000 φιαλών

03
Κάναβα Χρυσού Τσέλεπος Σαντορίνη 2016
100% Ασύρτικο

Το κρασί είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του Γιάννη Τσέλεπου με την οικογένεια Χρυσού στη Σαντορίνη με διάθεση των ιδιόκτητων αμπελώνων της δεύτερης στον Πύργο και στο Εμπορείο (120 στρέμματα). Η αναβίωση του υπεραιωνόβιου αμπελώνα 120 στρεμμάτων έχει αποτέλεσμα ένα κρασί με υψηλό εκχύλισμα, καθαρότητα φρούτου και χαρακτήρα από lime, ορυκτότητα, τσακμακόπετρα, λίγο μπαρούτι. Λίγο ντροπαλό στη μύτη, είναι ακόμα πολύ νεαρό. Στο στόμα όμως έχει νεύρο, υψηλή οξύτητα, κρεμώδες σώμα, μακρά επίγευση, μέτριο (+) αλκοόλ, και υψηλή συμπύκνωση. Μια εξαιρετική δουλειά που όμως θα αναδείξει πλήρως την παγκόσμια κλάση του τέσσερα χρόνια μετά τον τρύγο.

Τιμή λιανικής κατά προσέγγιση: € 18-21 // Ετήσια παραγωγή 12.000 φιαλών

04
Δρυόπη Reserve 2014
100% Αγιωργίτικο

Το 2003 ο Γιάννης Τσέλεπος επιλέγει και αγοράζει έναν αμπελώνα 85 στρεμμάτων στην περιοχή Κούτσι Νεμέας σε υψόμετρο 380 μέτρων από τον οποίο προκύπτουν τα κρασιά του Κτήματος Δρυόπη. Για το Δρυόπη Reserve επιλέχτηκε ένα single vineyard κομμάτι με κλήματα ηλικίας 50 ετών. Η μακρά εκχύλιση 25 ημερών και η δωδεκάμηνη ωρίμανση σε καινούργια δρύινα βαρέλια έχουν δημιουργήσει ένα κρασί δομής, που όμως διατηρεί αναλλοίωτο το χαρακτήρα του αγιωργίτικου: γλυκά αρώματα από βύσσινο, βανίλια, φουντούκια, κόκκινο κεράσι και νότες δρυός. Ευγενές στόμα, μέτρια (+) οξύτητα, ώριμες, γλυκές τανίνες με στρογγυλάδα και αρωματική γλυκύτητα. Πολύ καλή δομή στο στόμα, μέτρια (+) διάρκεια.

Τιμή λιανικής κατά προσέγγιση: € 16-18 // Ετήσια παραγωγή 15.000 φιαλών

Η επίσκεψη αυτή ενέπνευσε τη δημιουργία ενός χάρτη με στόχο την ανάδειξη του αμπελώνα. Έπρεπε τα κρασιά του Κτήματος να συνδεθούν με τα ίδια τα αμπελοτεμάχια τα οποία τους χαρίζουν το όνομά τους, προσθέτοντας αξία στο brand και επικοινωνώντας ευρύτερα την φιλοσοφία των single vinayerd. Η σύνδεση έπρεπε να είναι εικαστική και χρωματική. Έφερα την αρχική πρότασή μου βασισμένος σε ένα χάρτη τον οποίο ζήτησα να σχεδιάσουμε μαζί.

Κάναμε ένα αρχικό capture της κάτοψης του Κτήματος (Google Maps)
Στη συνέχεια σημειώσαμε τα όρια του κάθε αμπελώνα. Διορθώσαμε τα όρια αρκετές φορές.
Στο τέλος, προέκυψε ο χάρτης του Κτήματος

Το Κτήμα Τσέλεπου με παραγωγή 450.000 φιαλών ετησίως στη Μαντίνεια, επενδύσεις σε Νεμέα και Σαντορίνη και παραγωγή μοναδικών, αυθεντικών κρασιών από ιδιόκτητα αμπέλια, είναι ένας από τους πιο αξιόλογους παραγωγούς και εξαγωγείς ελληνικού κρασιού, η δουλειά του οποίου θα μας συναρπάζει για πολλά χρόνια ακόμα. Αν βρεθείτε στην Αρκαδία, αξίζει να επισκεφθείτε το Κτήμα και να δοκιμάσετε τα κρασιά που έχουν ανεβάσει τις ποικιλίες της Πελοποννήσου σε νέα επίπεδα ποιότητας.

Το Κτήμα Τσέλεπου απέχει δύο ώρες από την Αθήνα, δεκαπέντε λεπτά από την Τρίπολη και μόλις 30 λεπτά από τη θάλασσα

Κτήμα Τσέλεπου

14ο χλμ. Τρίπολης – Καστρίου

220 12, Ρίζες Αρκαδίας

T +30 2710 544440 – 50

info@tselepos.gr

www.tselepos.gr

ΕΛΛΑΔΑ
2017
Οινοποιείο Αρτέμη Καραμολέγκου
ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ
Ξενάγηση και δοκιμή παρέα με τον οινολόγο Λευτέρη Αναγνώστου: Πυρίτης, Μυστήριο, Σαντορίνες και άλλες μοναδικές ανακαλύψεις