Αναζήτηση

Η Δράμα, σε αντίθεση με περιοχές όπως η Σαντορίνη, η Νεμέα, η Πάρος, η Κρήτη ή η Νάουσα, εμφανίστηκε στα οινικά πράγματα της χώρας μόλις την δεκαετία του 1980. Στην περιοχή δεν υπήρχαν επαγγελματικοί αμπελώνες, ούτε δεδομένες αμπελουργικές πρακτικές και φυσικά δεν υπήρχε οινική παράδοση παρά μόνο ερασιτεχνικές οινοποιήσεις. Βέβαια εικάζεται ότι αυτή ήταν η περιοχή από την οποία καταγόταν ο Θεός Διόνυσος, υπόθεση που μαρτυρά το σημαντικό οινικό παρελθόν της, αλλά όλο αυτό είναι αρκετά παλιό. Η Δράμα δεν παρήγαγε οργανωμένα κρασί για τουλάχιστον τέσσερις αιώνες πριν την πρόσφατη εμφάνιση του πρώτου επαγγελματικού οινοποιείου.

Πώς είναι λοιπόν να γράφεις σε μια λευκή κόλα χαρτί;

Εύκολο και δύσκολο.

Μπορεί να σχεδιάσεις ό,τι θέλεις, όπως θέλεις, να χρησιμοποιήσεις τα χρώματα της επιλογής σου από μια ανεξάντλητη παλέτα, ακολουθώντας το ένστικτο και την φαντασία σου. Είναι μια διαδικασία ελεύθερη και δημιουργική. Δεν χρειάζεται να τσακωθείς με τους παππούδες για το αν τα αμπέλια θα γίνουν γραμμικά ή για το αν θα χρησιμοποιήσεις εμπορικούς ζυμομύκητες.

Τα οινοποιεία της Δράμας ιδρύθηκαν κυρίως από επενδυτές από τον κλάδο της εξόρυξης μαρμάρου και των κατασκευών και άντλησαν τεχνογνωσία από την παγκόσμια βιβλιογραφία, εισάγοντας την πιο σύγχρονη τεχνολογία που ήταν διαθέσιμη εκείνη τη στιγμή στη Γαλλία και την Ιταλία. Και φυσικά καλλιέργησαν διεθνείς ποικιλίες, προσπαθώντας να φτιάξουν το μεγάλο Cabernet-Merlot της Ελλάδας.

Σήμερα, με όλο το νερό που έχει πέσει στο αυλάκι του ελληνικού κρασιού, τείνουμε να ξεχνάμε πόσο σημαντική ήταν η συμβολή αυτών των οινοποιείων σε πανελλήνιο επίπεδο, πόσο συνέβαλλαν τα οινοποιεία αυτά στη δημιουργία του ελληνικού οινόφιλου κοινού από το μηδέν και τελικά πόσο ένα εξαιρετικό Cabernet έσπρωξε τα κρασιά από ελληνικές ποικιλίες προς την πρόοδο, εξωθώντας τα να εκσυγχρονιστούν ξεπερνώντας το περιθωριακό, ρουστίκ παρελθόν τους.

Το 1987 ιδρύθηκε το πρώτο οινοποιείο της Δράμας, το Κτήμα Nico Lazaridi από τα αδέλφια Νίκο και Κώστα Λαζαρίδη. Το 1990 ιδρύθηκε το Chateau Costa Lazaridi με την ανεξαρτητοποίηση των δύο αδελφών. Το 1995 ιδρύεται το τρίτο οινοποιείο της Δράμας, από τον πολιτικό μηχανικό Γιάννη Παπαδόπουλο και τον αρχιτέκτονα μηχανικό Γιάννη Καλαϊτζίδη. Το Κτήμα ονομάστηκε Κτήμα Τέχνη Οίνου και γράφει εδώ και εικοσιπέντε χρόνια τη δική του ιστορία στην οινική πορεία της χώρας. Οι δύο συνέταιροι, σπάζοντας την αποκλειστική κυριαρχία των Λαζαρίδηδων, συνέβαλλαν καθοριστικά ώστε η Δράμα να εξελιχθεί σε ένα φυτώριο ταλαντούχων παραγωγών και πηγή δημιουργίας σπουδαίων κρασιών.

Τα κρασιά του Κτήματος Τέχνη Οίνου είναι πασίγνωστα σε έναν ευρύτατο κύκλο καταναλωτών, πολύ πέραν των εξειδικευμένων οινόφιλων. Και ποιος δεν ξέρει -ή έστω έχει ακούσει- το τροπικό και εκρηκτικό Τέχνη Αλυπίας λευκό ή την μοναδική σειρά ‘Ηδυσμα Δρυός που αποτελείται από λευκά και ερυθρά κρασιά ζυμωμένα σε δρύινα βαρέλια; Η μονοποικιλιακή σειρά Plano αποτελείται από δύο κρασιά: Ασύρτικο και Μαλαγουζιά, ενώ το ερυθρό Τέχνη Αλυπίας ερυθρό (70% Cabernet Sauvignon, 30% Αγιωργίτικο) είναι ένα κρασί το οποίο θεωρείται επίσης κλασικό. Όμως παρά την δημοφιλία του Κτήματος Τέχνη Οίνου, οι δημιουργοί του προτιμούν να εργάζονται αθόρυβα όντας διαχρονικά ελάχιστα εκτεθειμένοι στα οινικά δρώμενα και σπανίως εμφανιζόμενοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μου χάρισαν όμως μια πολύ ζεστή φιλοξενία, με διάθεση να απαντήσουν σε όλες μου τις απορίες.

Έξι μόλις χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Δράμας βρίσκεται το χωριό Μικροχώρι. Στην άκρη του χωριού, το πρώτο τμήμα του οινοποιείου χτίστηκε το 1998 στη συμβολή δύο τοπικών οδών. Λίγα χρόνια αργότερα αγοράστηκε το οικόπεδο ακριβώς απέναντι από το δρόμο όπου χτίστηκε η επέκταση του οινοποιείου το 2007. Παλιό και νέο οικόπεδο συνδέονται υπόγεια, με τη δημιουργία ενός τούνελ που έχει μετατραπεί σε μια συγκλονιστική υπόγεια κάβα όπου φυλάσσονται, εκτός των δρύινων βαρελιών, και ένα εκτεταμένο αρχείο φιαλών με παλιές σοδειές.

Η δεύτερη γενιά, παιδιά των ιδρυτών, έχει αναλάβει καίριες θέσεις στο οινοποιείο. Είχα τη χαρά να με ξεναγήσει ο Άκης Παπαδόπουλος, χημικός οινολόγος και υπεύθυνος εξαγωγών του Κτήματος, ενώ στις πωλήσεις δραστηριοποιείται και η Ναταλία Καλαϊτζίδου, κόρη του Γιάννη Καλαϊτζίδη. Ο Άκης σπούδασε στο Χημικό τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια οινολογία στο Πανεπιστήμιο του Bodeaux.

Το μήνυμά του ήταν ξεκάθαρο από την αρχή. Το Κτήμα Τέχνη Οίνου αγαπάει την τεχνολογία, μια τόσο παρεξηγημένη έννοια στο χώρο του κρασιού. Η σύγχρονη τεχνολογία βοηθά τον παραγωγό να μεταφέρει στις φιάλες την υγεία και τον πλούτο των σταφυλιών με τις μικρότερες δυνατόν απώλειες.

Τα σταφύλια μεταφέρονται στο οινοποιείο σε μικρά τελάρα, εντός ψυχόμενων, κλειστών φορτηγών, ενώ η ταινία διαλογής εξασφαλίζει την χρήση μόνο τέλεια υγειών τσαμπιών. Όμως τη μεγάλη διαφορά την κάνει ένας μοναδικός πύργος ψύξης -μόλις τέσσερα οινοποιεία στην Ελλάδα τον έχουν- που λειτουργεί με υγρό διοξείδιο του άνθρακα και είναι σε θέση να κατεβάσει τη θερμοκρασία των σταφυλιών από 28°C σε 10°C μέσα σε πέντε μόλις λεπτά. Επιπλέον, η πίεση του διοξειδίου αρκεί από μόνη της για να μεταφέρει τον σταφυλοπολτό προς πάσα κατεύθυνση χωρίς καθόλου χρήση αντλίας. Το monitoring της κάθε δεξαμενής και της θερμοκρασίας τους ανά πάσα στιγμή είναι αυτονόητο για ένα οινοποιείο αυτών των προδιαγραφών.

Όμως η καρδιά του Κτήματος, όπως και κάθε ποιοτικού οινοπαραγωγού, χτυπά στους δύο γραμμικούς αμπελώνες του Κτήματος, όπως επιβεβαιώνει και ο Γεωπόνος του Κτήματος, Ηρακλής Τοπαλίδης. Ο αρχικός αμπελώνας 160 στρεμμάτων γύρω από το Μικροχώρι, σε χαμηλό υψόμετρο 100 μέτρων, έχει χαρακτηριστική διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ ημέρας και νύχτας, γεγονός που καθυστερεί την ωρίμανση και ευνοεί την αρωματική έκφραση. Το 2009 προστέθηκαν 100 στρέμματα αμπελώνων στην Καλή Βρύση στους πρόποδες του Μενοίκιου όρους. Στον αμπελώνα αυτό, εικοσιπέντε χιλιόμετρα ανατολικά του οινοποιείου και σε ελαφρώς υψηλότερο υψόμετρο (250 μέτρα), παρατηρείται επίσης μεγάλη διαφορά θερμοκρασιών μεταξύ μέρας και νύχτας, με επιπλέον χαρακτηριστικό τα φτωχά, πετρώδη εδάφη. Στους δύο αμπελώνες καλλιεργούνται οι λευκές ποικιλίες Sauvignon Blanc, Chardonnay, Ασύρτικο και Μαλαγουζιά και οι ερυθρές Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah, Αγιωργίτικο. Σε μικρότερη έκταση Sangiovese, Nebbiolo, Touriga Nacional, και Λημνιώνα.

Αμέσως μετά την ξενάγησή μου στους εντυπωσιακούς χώρους του οινοποιείου, είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω έντεκα κρασιά καθώς και κάποια εντυπωσιακά παλαιωμένα δείγματα. Με δυσκολία επέλεξα να σας μεταφέρω συνοπτικά τις σημειώσεις μου για οκτώ από αυτά: πέντε λευκά, ένα ροζέ και δύο ερυθρά.