Rueda

Αν και διάσημες οινικές περιοχές όπως η Rioja, η Ribera del Duero και το Priorat μας έχουν κάνει να σκεφτόμαστε την Ισπανία κυρίως ως μια ερυθρή οινοχώρα, παρόλα αυτά η λευκή της οινοπαραγωγή είναι λίαν αξιόλογη τόσο ποσοτικά, όσο και ποιοτικά. Airen, Albariño, Viura και Verdejo αποτελούν τις γνωστότερες λευκές ποικιλίες της χώρας, με την τελευταία να πρωταγωνιστεί στην περιοχή Rueda, στην αχανή περιφέρεια Castilla y Leon της Βορείου Ισπανίας.

Η Rueda είναι μία από τις περιοχές κρασιού που βρίσκονται κοντά στον ποταμό Douro (στα Πορτογαλικά Duero) ο οποίος πηγάζει από τα βόρεια της Ισπανίας και εκβάλλει στο Πόρτο της Πορτογαλίας, στον Ατλαντικό Ωκεανό. Βασικές ονομασίες προέλευσης που ακολουθούν τη διαδρομή του ποταμού όπως Ribera Del Duero, Rueda και Toro στην Ισπανική Castilla y Leon αλλά και Port επί πορτογαλικού εδάφους κόβουν την ανάσα. Μάλιστα η Ribera και η Rueda έχουν αποφασίσει την από κοινού τους προβολή μέσα από το website Ribera y Rueda όντας αλληλοσυμπληρούμενες σε στυλ (ερυθρά και λευκά αντίστοιχα) ενώ βρίσκονται αμφότερες το ίδιο κοντά στην πρωτεύουσα Valladolid.

H λευκή ποικιλία Verdejo (βερντέχο) πρωταγωνιστεί όπως αναφέραμε στη Rueda, παίρνοντας το όνομά της από τη λέξη ‘verde’ (πράσινο) καθώς πράγματι Sauvignon-ίζει και χρησιμοποιείται από τους ανήσυχους sommeliers ως ένα ψαγμένο υποκατάστατο του πολυφορεμένου Sauvignon Blanc.

Η ποικιλία έφτασε στην Rueda από την βόρεια Αφρική περίπου τον 11ο αιώνα και μέχρι την έλευση της φυλλοξήρας διατηρούσε τα πρωτεία στις φυτεύσεις. Όμως μετά την έλευση της φυλλοξήρας επικράτησε η καλλιέργεια του Palomino, παράγοντας κρασιά με εσκεμμένη οξείδωση, στο στυλ του Sherry. Μόλις τη δεκαετία του 1970 ένας εμβληματικός παραγωγός από τη Rioja, ο Marqués de Riscal, επένδυσε στην περιοχή επιθυμώντας να εντάξει ένα μοντέρνο λευκό κρασί στο ερυθρό του portfolio. Με τη βοήθεια του Γάλλου οινολόγου Émile Peynaud δημιούργησαν υπέροχα κρασιά και δευτερευόντως ένα κύμα επενδύσεων και ευρύτερου ενδιαφέροντος για την περιοχή. Από τότε όλα πήραν το δρόμο τους: μια φιάλη με την ονομασία Rueda στην ετικέτα εμπεριέχει τουλάχιστον 50% Verdejo (με μικρές ποσότητες Viura και Sauvignon Blanc), ενώ η ονομασία “Rueda Verdejo” προβλέπει 85-100% Verdejo. Ο αμπελώνας της Rueda καλύπτεται κατά 90% από Verdejo, γεγονός που εμμέσως υποδηλώνει την αξία που του δίνουν οι καλλιεργητές του, με το υπόλοιπο να καλύπτεται από τις ποικιλίες Viura, Sauvignon Blanc και δευτερευόντως Palomino Fino, Tempranillo και Garnacha.

Η Rueda βρίσκεται μακριά από τον ωκεανό και έχει κλίμα ζεστό ηπειρωτικό. Ζεστά, ή μάλλον καυτά, καλοκαίρια εναλλάσσονται με τους κρύους, παγωμένους χειμώνες με τον ίδιο τρόπο που οι κατάξερες καλοκαιρινές ημέρες διαδέχονται τις δροσερές νύχτες με μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας, γεγονός που βοηθά τόσο την σωστή ωρίμανση των σταφυλιών όσο και τη διατήρηση της πολυπόθητης φυσικής οξύτητας. Το τοπίο είναι ξερικό και η γη φτωχή, με πετρώδη εδάφη εξαιρετικής αποστράγγισης, ενώ τα καλύτερα εδάφη της Rueda βρίσκονται κοντά στον ποταμό Duero όπου υπάρχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε ασβεστόλιθο.

Bodegas José Pariente

Μόλις τριανταπέντε λεπτά οδήγησης χρειάστηκαν για να φτάσω οδηγώντας από το κέντρο του Valladolid στην είσοδο του οινοποιείου José Pariente στην καρδιά της Rueda. Η υπεύθυνη υποδοχής μου πρότεινε να ξεκινήσουμε την ξενάγηση από το αμπέλι, μιλώντας μου για τις πρακτικές καλλιέργειας και οινοποίησης που ακολουθούν. Το οινοποιείο ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 και ακολούθησε μια διαδρομή με επιτυχίες. H ετήσια παραγωγή σήμερα φτάνει τις 600.000 φιάλες εκ των οποίων οι 500.000 φιάλες είναι μονοποικιλιακά Verdejo, ενω το 35% της συνολικής παραγωγής εξάγεται. Οι ιδιόκτητοι αμπελώνες έκτασης 35 εκταρίων -350 στρέμματα- αποδίδουν το 50% της συνολικής παραγωγής και η υπόλοιπη ποσότητα σταφυλιών αγοράζεται από δώδεκα συμβεβλημένους παραγωγούς. Ο τρύγος είναι αποκλειστικά νυχτερινός, καθότι η συνήθης θερμοκρασία είναι κοντά στους 5°C σε αντίθεση με τους 30°C κατά τη διάρκεια της ημέρας. Με το νυχτερινό τρύγο το σταφύλι φτάνει δροσερό στο οινοποιείο, διατηρώντας τα αρωματικά χαρακτηριστικά του και αποφεύγοντας την ταλαιπωρία της πρώτης ύλης.

Αν και στον αμπελώνα της Rueda επικρατούν τα θαμνοειδή αμπέλια σε σχήμα κύπελου, το οινοποιείο José Pariente παράγει το 65% των κρασιών του από γραμμικούς αμπελώνες οι οποίοι κλαδεύονται και τρυγιούνται μηχανικά, για λόγους ταχύτητας από τη στιγμή που θα παρθεί η απόφαση για τη συγκομιδή. Το 35% της πρώτης ύλης προέρχεται από θαμνοειδή αμπέλια, στην οποία βασίζονται τα κορυφαία τους κρασιά.

Στο οινοποιείο εφαρμόζεται προζυμωτική εκχύλιση τεσσάρων έως δώδεκα ωρών ώστε να πάρουν από το σταφύλι περισσότερα πρωτογενή αρώματα. Ακολουθεί το σπάσιμο, το πιεστήριο και η αλκοολική ζύμωση. Tο σταφύλι, ανάλογα με την ηλικία του αμπελώνα από τον οποίο προέρχεται, έχει διαφορετική μεταχείριση στο οινοποιείο. Σταφύλια από αμπέλια εικοσιπέντε χρόνων ζυμώνονται σε ανοξείδωτες δεξαμενές, από αμπέλια πενήντα χρόνων ζυμώνονται σε δρύινα βαρέλια, ενώ οι προφυλλοξηρικοί αμπεώνες ηλικίας 80-100 χρόνων δίνουν σταφύλια που οινοποιούνται σε τσιμεντένιες δεξαμενές αυγού, με συνεχόμενη φυσική ροή και ανακύκλωση. Οι δεξαμενές αυτές είναι αρκετά πορώδεις και οξυγονώνουν το κρασί, χωρίς όμως τα ανεπιθύμητα πολλές φορές αρώματα της δρυός.

Δοκίμασα τα εξής τρία, πολύ όμορφα λευκά κρασιά: