Είναι γνωστό ότι στο κρασί όλα συμβαίνουν πολύ αργά. Τα πάντα χρειάζονται χρόνο, φροντίδα και υπομονή· από την ίδια τη δημιουργία του κρασιού μέχρι την εμπορική του καταξίωση, κάθε γενιά δίνει τη σκυτάλη στην επόμενη με την ελπίδα να την πάει λίγο παρακάτω. Μέσα από τις δεκαετίες, τις διαφορετικές γενιές και τη συσσωρευμένη γνώση χτίζονται οι ιστορίες και οι μύθοι.
Όμως κάποιες φορές εμφανίζονται άνθρωποι που καταφέρνουν να πηγαίνουν τη σκυτάλη μακρύτερα από όσο τους αναλογεί. Θεωρώ ότι ο Γιώργος Καραμήτρος του Winery Monsieur Nicolas στην Καρδίτσα, ένας αμπελουργός τέταρτης και οινοποιός δεύτερης γενιάς, είναι μια τέτοια περίπτωση.
Ακόμα στα early-fifties του, έχει ήδη διανύσει μια μεγάλη απόσταση έχοντας πολλά ακόμα να προσφέρει. Από την οικογένειά του παρέλαβε την αγάπη για το χωριό του, τον ορεινό Μεσενικόλα, αλλά και πολύτιμες εμπειρίες από τις πρώτες προσπάθειες οινοποίησης των γονέων Γιάννη και Γιαννούλας Καραμήτρου. Οι τελευταίοι ήταν εκείνοι οι οποίοι επαναφύτευσαν κάποιους από τους παλιούς οικογενειακούς αμπελώνες του προπάππου και δημιούργησαν νέους εμπορικούς δρόμους για το κρασί και το τσίπουρό τους. Ο γιος τους Γιώργος Καραμήτρος εισήλθε στην οικογενειακή επιχείρηση το 1990 σπούδαζοντας στο ΙΕΚ Οινολογίας στην Καρδίτσα, ενώ δέκα χρόνια αργότερα ίδρυσε μια σύγχρονη Εταιρεία στα ίχνη της παλιάς αναπτύσσοντας μια πολύ επιτυχημένη γκάμα προϊόντων μέσα από μια πολύ φρέσκια ματιά τόσο οινοποιητικά, όσο και εμπορικά.
Νέα κρασιά, ευφάνταστα ονόματα, πανέμορφες περιγραφές που ανταγωνίζονται τα κρασιά του σε φρεσκάδα και brio. “Μια μπάλα πλαστική, με μαύρα και άσπρα μπαλώματα. Να γυρίζει, να φεύγει μακριά με κάθε κλωτσιά. Κοντοπαντέλονα και χώμα με χαλίκι. Κολόνια και δέρμα αθώο. Τρεις φίλοι και μια μπάλα, τα ωραιότερα απογεύματα της ζωής μου. Και τι δεν θα έδινα για ένα σουτ ακόμη. Μια μπαλιά να γυρίσει το χρόνο πίσω και να μην με νοιάζει τίποτα!». Ένα ευαίσθητο κείμενο στην οπίσθια ετικέτα του λευκού Mois Je M’En Fous!, από 100% Μαλαγουζιά. Μια σειρά κρασιών που εμπνεύστηκε το όνομά της από την αναζήτηση της χαμένης μας παιδικότητας, την ελαφρότητα και την ανεμελιά.
Συναντηθήκαμε με τον Γιώργο και την Λίτσα Καραμήτρου λίγο καιρό πριν τον τρύγο, στην όμορφη κάβα τους στο Κέντρο της Καρδίτσας. Είναι το βασικό σημείο πώλησης όπου κανείς βρίσκει όλα τα προϊόντα τους αλλά και παλαιωμένες χρονιές, μεγάλες φιάλες και gourmet εκπλήξεις. Ξεκινήσαμε την κουβέντα μας από το παρόν. Το οινοποιείο σήμερα παράγει 180.000 φιάλες ετησίως με τη μισή παραγωγή να καλύπτεται ισομερώς από τα τρία μονοποικιλιακά Mois Je M’En Fous!, από 30.000 φιάλες έκαστο. Το λευκό από Μαλαγουζιά, το ροζέ από Μοσχάτο Αμβούργου και το ερυθρό από Λημνιώνα. Και τα τρία στοχεύουν στην φρεσκάδα, τη νιότη και τη δροσιά και είναι πολύ απολαυστικά. Το σκερτσόζικο, ημίξηρο ροζέ ‘Από Δυο Χωριά’ από 100% Μαύρο Μεσενικόλα παράγεται σε 40.000 φιάλες ενώ οι υπόλοιπες 50.000 φιάλες μοιράζονται ανάμεσα στο άμεσο ‘Κυρά της Λίμνης’ (100% Ροδίτης), το λεμονάτο και ορυκτό Δευκαλίων (100% Ασύρτικο), το ροζέ αφρώδες Snob από 100% Λημνιώνα, το πολύπλοκο ΠΟΠ Messenicola (70% Μαύρο Μεσενικόλα, 30% Syrah), το Mois Je M’En Fous! Aged Limnionas και λίγες φιάλες ενός πανέμορφου Chardonnay δομής ονόματι Noblis (εμπνευσμένο από τις λέξεις Noble, δηλαδή ευγενές, και Chablis!).
Η κουβέντα μας συνεχίστηκε στο αυτοκίνητο, μέσα από μια μεγάλη βόλτα ανάμεσα στα αμπέλια με θέα τα έλατα αλλά και την πανέμορφη τεχνητή λίμνη Πλαστήρα.
Βλέποντας τα ελάφια να πίνουν νερό από τη λίμνη, ο Γιώργος μου τονίζει το πόσο ευεργετική υπήρξε η δημιουργία της το 1960, τόσο σε σχέση με την τοπική πανίδα, όσο και για την αμπελοκαλλιέργεια. Ένας γιγάντιος υδάτινος όγκος που δροσίζει τη γη σε περιόδους καύσωνα, σπάει την παγωνιά και γενικότερα αναστέλλει τις καιρικές ακρότητες.
Ένα terroir στο οποίο σημαντικό ρόλο παίζουν τα Άγραφα Όρη, στη νότια απόληξη της οροσειράς της Πίνδου. Οι χιονισμένες τους κορυφές υψώνονται γύρω από τη λίμνη, δροσίζοντας και προστατεύοντας τα σχετικά χαμηλού υψομέτρου αμπέλια. Κορυφές που είναι διάσημες και για την επονομαζόμενη ‘Κοιμωμένη των Αγράφων’, μιας γυναίκας που κοιμάται, με τα βουνά να δημιουργούν το περίγραμμά της και να τροφοδοτούν τον θρύλο της.
Μετά από λίγο φτάσαμε στο Μεσενικόλα, το γραφικό πετρόχτιστο χωριό που καλλιεργεί το αμπέλι σε βάθος αιώνων. Εδώ βρίσκεται το πρώτο οινοποιείο της οικογένειας, ενεργό και σήμερα καθώς βρίσκεται μέσα στη ζώνη ΠΟΠ Μεσενικόλα. Είναι απαραίτητο οι οινοποιήσεις του αντίστοιχου κρασιού να γίνονται εδώ για να αποδοθεί η ΠΟΠ πιστοποίηση. Ο Γιώργος μου εξηγεί ότι στο οινοποιείο αυτό θα συνεχίσουν να παράγονται όλα τα ερυθρά κρασιά παλαίωσης, ενώ θα λειτουργήσει επίσης χώρος γευσιγνωσίας και παρουσιάσεων. Το επισκέψιμο είναι ακόμα υπό διαμόρφωση και αναμένεται να εξελιχθεί σε έναν πολύ ζεστό και φιλόξενο χώρο, με έμφαση στην πέτρα και το ξύλο.
Λίγο πριν την επιστροφή μας στην Καρδίτσα επισκεπτόμαστε το νέο οινοποιείο, ένα βιομηχανικό χώρο λίγο έξω από την πόλη. Εδώ οινοποιούνται και εμφιαλώνονται όλα τα λευκά και ροζέ κρασία, όπως επίσης και τα φρέσκα ερυθρά. Πιάνοντας στα χέρια μου τη φιάλη του ροζέ Mois Je M’En Fous, διαβάζω από πίσω: «Μικρή είχα ένα ροζ ποδήλατο, από εκείνα με τις βοηθητικές ρόδες. Ανέβαινα και με μια πεταλιά ο κόσμος ήταν δικός μου. Ανοιγόμουν στους μπαξέδες και οι μυρωδιές των λουλουδιών μου ζάλιζαν το κεφάλι. Ο ήλιος με τα χρώματά του ήταν πάντα στο τέλος του δρόμου να περιμένει να τον φτάσω! Ο ήλιος και τα αρώματα ήταν ο κόσμος μου, ένας κόσμος όπου δεν με ένοιαζε τίποτα άλλο!».
Ο Γιώργος Καραμήτρος δεν είναι απλά ένας ταλαντούχος οινοποιός. Είναι και σκανταλιάρης. Γιατί σκανταλιά δεν είναι να αγνοείς τις νόρμες και τις παραδόσεις ενός ολόκληρου, αρκετά συντηρητικού κλάδου και να παίζεις με τους δικούς σου όρους, αντισυμβατικά και ατίθασα; Αμμοβολημένες φιάλες, φρέσκα ερυθρά before it was cool, ΠΟΠ κρασιά σε τετράγωνες ανάγλυφες φιάλες, γυάλινα πώματα, χρώμα και φαντασία.
Εξάλλου, όπως αναφέρει στην πίσω ετικέτα του ερυθρού Mois Je M’En Fous: «Το σκασιαρχείο και τα πρώτα φιλιά! Αυτά πεθύμησα! Να κλέβω χρόνο για αυτά που αγαπώ. Να ξεστρατίζω! Να περιπλανιέμαι με τους συμμαθητές μου στους αγρούς, να «χάνομαι» σε αρώματα και γεύσεις. Να με κοιτάει το κορίτσι μου και ο κόσμος όλος να είναι μόνο τα μάτια της! Σε αυτόν τον κόσμο θέλω να ξαναγυρίσω γιατί σε αυτόν δεν με ένοιαζε τίποτα!».
Επιστρέφοντας επισκεφτήκαμε το κελάρι και τους χώρους του οινοποιείου, ενώ δοκιμάσαμε όλα τα κρασιά. Μοιράζομαι μαζί σας τις σημειώσεις μου:
Μια Μαλαγουζιά από τον πρόρωγο που κυκλοφορεί στην αγορά στα τέλη Δεκεμβρίου κάθε έτους. Παιχνιδιάρικη μύτη με αρώματα από ροδάκινο, νεκταρίνια, grapefruit, ακτινίδιο και λευκά λουλούδια. Μέτρια οξύτητα, μέτριο αλκοόλ 13%, μέτριος όγκος, λιπαρότητα, ικανοποιητική διάρκεια. Ένα κρασί εξωστρεφές, εκφραστικό και ευέλικτο. Ψύξη των σταφυλιών σε θάλαμο για 24 ώρες, πιεστήριο, ζύμωση 11 ημερών σε δεξαμενές και δύο μήνες sur lie.
Ετήσια παραγωγή 30.000 φιάλες
Ο Δευκαλίων ήταν ο βασιλιάς της Θεσσαλίας, ο μοναδικός επιζών του κατακλυσμού. Νοερά το Ασύρτικο θεωρείται από τον οινοποιό ένα σύμβολο επιβίωσης στα βάθη των αιώνων. Ένα στρογγυλό Ασύρτικο με αρώματα από γλυκό λεμόνι, ώριμο ροδάκινο, νεκταρίνι, αλατόνερο, νότες κρέμας ζαχαροπλαστικής και μια γλυκιά αίσθηση ανθέων. Στο στόμα υψηλή οξυτητα, μέτριο αλκοόλ 13,5%, επιμονή επίγευση. Το βρήκα λίγο ασύνδετο όντας φρεσκοεμφιαλωμένο, θεωρώ ότι χρειάζεται μια μικρή αναμονή τουλάχιστον μέχρι το επόμενο καλοκαίρι του τρύγου. Ψύξη των σταφυλιών σε θάλαμο για 24 ώρες, πιεστήριο, ζύμωση 11 ημερών σε δεξαμενές και τρεις μήνες sur lie.
Ετήσια παραγωγή 7.000 φιάλες
Λογοπαίγνιο: Noble (ευγενές) και Chablis (η διάσημη για τα ατσάλινα Chardonnay της περιοχή της Γαλλίας) = Noblis. Μια υπέροχη μύτη με αρώματα από πεπόνι, ώριμο ροδάκινο, ανανά, τροπικά φρούτα, crème pâtissière, στικς βανίλιας, πάστα φουντουκιού και ορυκτές νότες. Η πληθωρικότητα δεν λειτουργεί εις βάρος του όμορφου φρούτου. Ζωηρή οξύτητα, μέτριο αλκοόλ 13,5%, γεμάτο σώμα, ένας υπέροχα λιπαρός και κρεμώδης χαρακτήρας και μακρά επίγευση. Ψύξη των σταφυλιών σε θάλαμο για 24 ώρες, πιεστήριο με άζωτο για 24 ώρες χωρίς πιέσεις, μόνο με περιστροφές, ζύμωση σε καινούργια και δεύτερης χρήσης αυστριακά βαρέλια 500 λίτρων και bâtonnage για 10 μήνες, με αραιότερη εφαρμογή όσο περνάει ο χρόνος.
Ετήσια παραγωγή 1.000 φιάλες
Εκεί που ήμουν έτοιμος για κάποιου είδους λιγωτική μοσχατίλα, το κρασί αυτό μου θύμισε ότι δεν ξέρω τίποτα. Σοφιστικέ χρώμα που θυμίζει ανοικτή κρεμυδόφλουδα. Αρώματα από κόκκινα κεράσια, ρόδι, σολομό, ελάχιστα άνθη, τα οποία εκφράζονται σεμνά, για Μοσχάτο τουλάχιστον. Μέτρια οξύτητα, μέτριο αλκοόλ 13,5%, ελαφρές τανίνες, μέτρια επίγευση. Οι Άγγλοι θα το περιέγραφαν με τρεις λέξεις: easy-going, drinkable, quaffable! Εκραγισμός, κρυοεκχύλιση 24 ωρών και ζύμωση σε δεξαμενές.
Ετήσια παραγωγή 30.000 φιάλες
Ένα ροζέ Dry αφρώδες (21 g/lt υπολειπόμενα σάκχαρα) με δευτερογενή ζύμωση σε δεξαμενές, δηλαδή μέθοδος Charmat. Η ποικιλία Λημνιώνα διαπρέπει και ως αφρώδες, με ένα fruit-forward αρωματικό προφίλ από κόκκινα φρούτα, κεράσια, φράουλες, ρόδι και πολύ διακριτικά αρώματα φρυγανιάς. Στο στόμα κρεμώδης αφρισμός, υψηλή, στρογγυλή οξύτητα, ήπιο αλκοόλ 11%, χαμηλές τανίνες και επίμονη επίγευση. Ένα ευχάριστο και ακομπλεξάριστο ροζέ αφρώδες σε φιάλη που σκοτώνει. Μετά τη δευτερογενή ζύμωση εφαρμόστηκε sur lie για 2,5 μήνες, ενώ το κρασί με 6 bars πίεση είναι fully sparkling και έτοιμο για όλα.
Ετήσια παραγωγή 5.000 φιάλες
Το φρέσκο ερυθρό του οινοποιείου, μια Λημνιώνα δεξαμενής. Ανθικά αρώματα στη μύτη, βύσσινα, κόκκινα κεράσια, βιολέτες, φράουλα και κόκκινα μούρα: δροσιά, νεανικότητα, αμεσότητα. Στο στόμα υψηλή οξύτητα, μέτριες τανίνες, μέτριο σώμα, μέτριο (+) αλκοόλ 14%, μια ελαφρά φυτικότητα στο στόμα, μέτρια επίγευση. Ένα ευχάριστο ερυθρό κρασί για αυτούς που το καλοκαίρι αρνούνται να πιουν λευκό. Ψύξη των σταφυλιών σε θάλαμο για 24 ώρες, εκραγισμός, προζυμωτική εκχύλιση 5 ημερών, ζύμωση σε δεξαμενές και πιεστήριο.
Ετήσια παραγωγή 30.000 φιάλες
Αν θέλετε να δοκιμάσετε ένα ΠΟΠ Μεσενικόλα, ιδού η –μοναδική- ευκαιρία σας. Ένα κρασί που εμφιαλώνεται σε τετράγωνες φιάλες και ιντριγκάρει πριν ακόμα κυλήσει στα ποτήρια μας. Ώριμα κόκκινα φρούτα, αποξηραμένο ποτ-πουρί, κεράσια μαρασκίνο εμποτισμένα στο αλκοόλ, νότες καβουρντισμένου καφέ και μελανιού. Στο στόμα τονισμένη οξύτητα, πληθωρικότητα, γεμάτο στόμα, όγκος, ώριμα φρούτα με τανίνες που αποζητούν λιπαρά ταιριάσματα. Όγκος, ένταση και μακριά επίγευση. Ψύξη των σταφυλιών σε θάλαμο για 24 ώρες, εκραγισμός, ζύμωση σε δεξαμενές για 16 ημέρες με τα στέμφυλα. Το κρασί οδηγείται σε Γαλλικά δρύινα βαρέλια 300 λίτρων (καινούρια και μέχρι τρίτης χρήσης) για 12 μήνες πριν εμφιαλωθεί.
Ετήσια παραγωγή 20.000 φιάλες
H ετικέτα που προσφέρει την aged εκδοχή του απλού Mois Je M’En Fous! ερυθρού, δείχνει στην ετικέτα τον ίδιο κύριο αλλά πιο ώριμο και με κάδρα με φωτογραφίες των προγόνων του κρεμασμένες στους τοίχους. Η φρεσκάδα παραμένει σαν κύριο χαρακτηριστικό και αυτής της Λημνιώνας, με τη μύτη να προσφέρει κόκκινα φρούτα, κεράσι, ώριμες φράουλες και άνθη, ενώ παρεισφρέουν και τα αρώματα της παλαίωσης: βανίλια, φρεσκοαλεσμένο κακάο, γλυκά μπαχαρικά, νότες καφέ και ξηρών καρπών. Στο στόμα υψηλή οξύτητα, μέτριο σώμα, μέτριο αλκοόλ 13,5%, μέτριες τανίνες οριακά ώριμες και καλή επίγευση. Ψύξη των σταφυλιών σε θάλαμο για 24 ώρες, εκραγισμός, ζύμωση σε δεξαμενές για 14 ημέρες με ανακυκλώσεις. Το κρασί οδηγείται σε Αυστριακά δρύινα βαρέλια 450 λίτρων (καινούρια και μέχρι τρίτης χρήσης) για 12 μήνες πριν εμφιαλωθεί.
Ετήσια παραγωγή 1.200 φιάλες
Textbook Syrah Νέου Κόσμου θα χαρακτήριζα αυτό το single vineyard ερυθρό κρασί με τη χαρακτηριστική δύναμη και όγκο. Αρώματα από μαρμελάδα βατόμουρο, πυκνό μαύρο φρούτο, δαμάσκηνο, στικς βανίλιας, πικάντικα μπαχαρικά, καπνιστό ζαμπόν, ξηροί καρποί και νότες σοκολάτας γάλακτος. Υψηλή οξύτητα, γεμάτο αλκοόλ 15%, γεμάτο σώμα, πλούτος και δύναμη. Οι ώριμες τανίνες προσκαλούν σε επικές κρεατοφαγίες ενώ η μακρά επίγευση αφήνει τις ανάλογες γευστικές μνήμες. Ψύξη των σταφυλιών σε θάλαμο για 24 ώρες, εκραγισμός, ζύμωση σε δεξαμενές με τακτικές ανακυκλώσεις και παραμονή με τα στέμφυλα για συνολικά 30 ημέρες. Το κρασί οδηγείται σε Γαλλικά δρύινα βαρέλια 300 λίτρων (καινούρια και μέχρι τρίτης χρήσης) για 12 μήνες πριν εμφιαλωθεί.
Ετήσια παραγωγή 10.000 φιάλες
H χαρακτηριστική μαύρη φιάλη με τον μακρύ λαιμό και το βουλοκέρι που έχει στάξει θυμίζει ταινίες εποχής και δημιουργεί ήδη ατμόσφαιρα πριν καν το τιρμπουσόν πλησιάσει το φελλό. Η πρώτη ύλη προέρχεται από διάφορα σκόρπια παλιά αμπελοτεμάχια Cabernet Sauvignon που φυτεύθηκαν τη δεκαετία του 1990. Υπέροχη μύτη που ισορροπεί ανάμεσα στην πληθωρικότητα και τη φινέτσα: μαύρα φρούτα, blackberries, μαύρο κεράσι, φύλλα ευκαλύπτου, μέντα, δρυς, κακάο και φουντουκόπαστα. Στο στόμα υψηλή οξύτητα, τονισμένο αλκοόλ 14%, γεμάτος όγκος και καλή ισορροπία. Οι υψηλές τανίνες χαρίζουν όμορφη δομή στο κρασί, ενώ η μακριά επίγευση δίνει extra πόντους. Ψύξη των σταφυλιών σε θάλαμο για 24 ώρες, εκραγισμός, ζύμωση σε δεξαμενές με τακτικές ανακυκλώσεις και παραμονή με τα στέμφυλα για συνολικά 30 ημέρες. Το κρασί οδηγείται σε Γαλλικά δρύινα βαρέλια 300 λίτρων (καινούρια και μέχρι τρίτης χρήσης) για 12 μήνες πριν εμφιαλωθεί.
Ετήσια παραγωγή 5.000 φιάλες
Είναι προφανές ότι το Winery Monsieur Nicolas ξέρει να παίζει. Με 100 στρέμματα ιδιόκτητων και 250 στρέμματα συνεργαζόμενων αμπελώνων, παραγωγή 180.000 φιάλες ετησίως και εξαγωγή της μισής ποσότητας σε διάφορες χώρες –με κύρια αγορά τον Καναδά–, το Winery Monsieur Nicolas αποτελεί ένας πολύ σημαντικό παίκτη της Κεντρικής Ελλάδας και βέβαιο πρωταγωνιστή της περιοχής της Καρδίτσας. Με φιλοδοξία, δίψα για καταξίωση και κέφι. Γιατί το σημαντικότερο ίσως επίτευγμά τους είναι ότι φαίνεται να κατακτούν κορυφές, ενώ το διασκεδάζουν.
* Update άρθρου που αρχικά δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Grape (τεύχος #24, σελίδες 60-61)
Οινοποιείο Monsieur Nicolas
430 67 Μεσενικόλας Καρδίτσας
T +30 24410 95250
