Αναζήτηση

Εδώ και αρκετά χρόνια θαύμαζα και απολάμβανα τα κρασιά του Απόστολου Θυμιόπουλου. Εξάλλου ποιος οινόφιλος δεν έχει εκτιμήσει τον σαγηνευτικό χαρακτήρα της Νάουσας ‘Γη & Ουρανός’, ενός κρασιού που άλλαξε τα δεδομένα ολόκληρης της ζώνης; Ποιος δεν έχει απολαύσει τη φρασκάδα και το brio της Naoussa Alta, ποιος δεν έχει γοητευτεί από το εύρος και τον χαρακτήρα του Rose de Xinomavro; Ποιος δεν έχει απολαύσει την συμπύκνωση της Ραψάνης του ή την αξέχαστη, αλμυρή ορυκτότητα της Acroterra Σαντορίνη;

Κρασιά με προσωπικότητα, με άποψη, με ταυτότητα και χαρακτήρα. Με τα κρασιά λοιπόν είχα γνωριστεί καλά. Είχε έρθει πλέον η ώρα να γνωρίσω και τα χώματα, τον άνεμο, τις πλαγιές, την φύση που τα δημιούργησε. Και πάνω από όλα το όραμα, τις ιστορίες και τους ανθρώπους που τα ενέπνευσαν.

Είχε έρθει η ώρα για ένα μοναδικό ταξίδι κρασιού στον Τρίλοφο Νάουσας, με ξεναγό τον εμπνευστή και δημιουργό των μοναδικών αυτών κρασιών, τον Απόστολο Θυμιόπουλο.

Ο Αποστόλης ξεκίνησε σχεδόν από το μηδέν. Το νήμα της αμπελουργίας ξεκίνησε από τον παππού και πέρασε στον πατέρα του Αποστόλη. Ο πατέρας του ήταν ένας αμπελουργός με μεγάλη αγάπη για τη γη και τα αμπέλια του. Καλλιεργούσε σταφύλια για να τα πουλήσει στους μεγάλους παραγωγούς της εποχής· τον Μπουτάρη, τον Τσάνταλη, τον συνεταιρισμό. Οι Εταιρείες εκείνα τα χρόνια πλήρωναν με το κιλό, χωρίς να δίνουν κίνητρα ποιότητας. Όταν όλοι οι αμπελουργοί καλλιεργούσαν ώστε να πάρουν 1,5 τόνο το στρέμμα, ο πατέρας Θυμιόπουλος κλάδευε γενναία ώστε να πάρει μόνο 800 κιλά το στρέμμα και μάλιστα με βιολογικές μεθόδους. Η μισή παραγωγή συνήθως του απέφερε και το μισό εισόδημα, αλλά ο εκείνος δεν ήταν αφελής, ούτε ρομαντικός.

Ακόμα τον θυμάται ο Αποστόλης να λέει: «Πρέπει να δίνουμε καλά σταφύλια στους μεγάλους για να φτιάξουν καλό κρασί. Αν δεν το κάνουμε, τότε μια μέρα θα κλείσουν». Τώρα που το σκέφτομαι, ο Αποστόλης δεν ξεκίνησε καθόλου από το μηδέν.

Ο Απόστολος Θυμιόπουλος πήγε σχολείο στη Βέροια αλλά από μικρός είχε τη φύση, τα βουνά, την αμπελουργία στο αίμα του. Με την διαφορά ότι δεν ήθελε να περιοριστεί στην αμπελουργία· ήθελε τα σταφύλια να τα κάνει ο ίδιος κρασί. Έτσι μπήκε στο ΤΕΙ Οινολογίας μόλις τελείωσε το σχολείο, το 1997. Από τη σχολή βγήκε το 2001 και ζήτησε να κάνει πρακτική σε κάποιο οινοποιείο της Νάουσας. Έλα όμως που το οινοποιείο που συνήθως έπαιρνε τους αποφοίτους για internship, δεν δέχτηκε εκείνον!

Κάπως έτσι ο Αποστόλης προσέλαβε τον εαυτό του. Με μηδενική εμπειρία οινοποίησης και χωρίς καμία έξωθεν υποστήριξη, δημιούργησε το 2005 τη Νάουσα Γη & Ουρανός, ένα κρασί το όνομα του οποίου είχε σκεφτεί από τα φοιτητικά του χρόνια. «Όταν φτιάξω κρασί, έτσι θα το ονομάσω» μονολογούσε ως φοιτητής, όπως μου ανέφερε.

Ο Αποστόλης αποτελεί ξεκάθαρα το πιο καθοριστικό στοιχείο του terroir που ορίζει τα κρασιά του. Ένας άνθρωπος που αν δεν τον γνωρίσεις και περιοριστείς στην ανάγνωση του βιογραφικού του, θα τρομάξεις. Ναι, είναι τρομακτικό. Σε κάποιους δεν φτάνει μια ολόκληρη ζωή για να δημιουργήσουν κάτι, είτε μικρό είτε μεγαλύτερο. Άλλοι πάλι, μέσα σε δύο μόλις δεκαετίες έχουν πατήσει κορυφές απάτητες, δυσθεώρητες, απλησίαστες. Ο Απόστολος Θυμιόπουλος είναι μόνο 42 ετών και έχει δημιουργήσει τρία οινοποιεία από το μηδέν σε Νάουσα, Ραψάνη, Σαντορίνη. Από τις 8.000 φιάλες Γη & Ουρανός του 2005, έχει φτάσει το ένα εκατομμύριο φιάλες παραγωγής ενώ ταυτόχρονα είναι -κατά τη γνώμη μου- ο καλύτερος παραγωγός της Νάουσας τόσο από οργανοληπτικής άποψης όσο και μελλοντικών προοπτικών.

Αναρωτήθηκα αρκετές φορές τί μπορούμε να περιμένουμε από τους Αμπελώνες Θυμιόπουλου την τρέχουσα δεκαετία, μέχρι ο Αποστόλης να πενηνταρίσει. «Το μόνο που με νοιάζει είναι να μου φτάσει ο χρόνος, να προλάβω για να κάνω αυτά που θέλω».

Αυτά είναι τα λόγια του Θυμιόπουλου που μου απάντησε μάλλον διαβάζοντας τη σκέψη μου. Τα λόγια του εκτός από δύναμη, κρύβουν φιλοδοξία, αποφασιστικότητα και μαζί ταπεινότητα.

Αλλά πάμε στο σήμερα.

Αμπελώνες Θυμιόπουλου. 1.000 στρέμματα καλλιεργούμενων αμπελώνων, από τα 3.000 στρέμματα της ΠΟΠ Νάουσα. Χονδρικά δηλαδή, ένα στα τρία κρασιά της Νάουσας, είναι του Αποστόλη. Από τα 3.000 στρέμματα της ζώνης, 1.000 καλλιεργεί ο συνεταιρισμός, 1.000 ο Θυμιόπουλος (εκ των οποίων 400 ιδιόκτητα και 600 συνεργαζόμενα) και 1.000 όλοι οι άλλοι παραγωγοί μαζί -τα μισά εκ των οποίων είναι της Κυρ-Γιάννη. Όλα, μα όλα τα αμπέλια των Αμπελώνων Θυμιόπουλου καλλιεργούνται βιολογικά και πολλές φορές με το βιοδυναμικό πρωτόκολλο, ενώ ο Θυμιόπουλος ενίοτε φλερτάρει και με το φυσικό κρασί.

Η παρέα μας μεγαλώνει και οι ερωτήσεις στον Αποστόλη πυκνώνουν.

«Πώς σκέφτηκες να φτιάξεις μια μοντέρνα Νάουσα;» τον ρωτούν οι συνδαιτημόνες. Η απάντηση που πήραμε εκτός από αποστομωτική, έβαζε σε μια τάξη όλα όσα είχαμε μάθει λάθος τα περασμένα χρόνια. «Μα δεν κάνω μοντέρνα Νάουσα αλλά παραδοσιακή. Τα κρασιά της Νάουσας πριν την φυλλοξήρα ήταν περίπου όπως αυτά που φτιάχνω εγώ σήμερα»!

Δηλαδή εμείς τόσα χρόνια νομίζαμε ότι το φυτικό και ρουστίκ προφίλ με τα αρώματα πελτέ τομάτας και πράσινης ελιάς αλλά και τις άγριες, αδούλευτες επί της ουσίας τανίνες που επικράτησε από τη δεκαετία του 1970, ήταν στυλ! Όμως φαίνεται ότι ήταν το αποτέλεσμα ελλειμματικής διαχείρισης σε αμπελουργικό και οινοποιητικό επίπεδο. Μόλις αποκαλύφθηκε μια νέα, εντελώς διαφορετική ανάγνωση σχετικά με το ποιο είναι στην πραγματικότητα το κλασικό στυλ του Ξινόμαυρου της Νάουσας.

Κάναμε μια βόλτα σε επιλεγμένους αμπελώνες, ξεκινώντας από αυτά που βρίσκονται στην αυλή του οινοποιείου. Η Αγία Παρασκευή απέναντι από την πόρτα του οινοποιείου, ένας ενιαίος αμπελώνας 40 στρεμμάτων με Ξινόμαυρο που κατευθύνεται στο Γη & Ουρανός, φυτεύθηκε το 1974 από τον παππού του. Πλούσιος άργιλος από πάνω και τραβερτίνα (μαλακός πορόλιθος) από κάτω, δημιουργούν ένα ενδιαφέρον μίγμα εδαφών. Το δεκαεπτά στρεμμάτων αμπελοτεμάχιο Νέα Αγία Παρασκευή, ακριβώς δίπλα στο οινοποιείο, είναι εκτεθειμένο στους βόρειους ανέμους και το σταφύλι πηγαίνει στο Ξινόμαυρο Young Vines. Περπατώντας βορειοδυτικά, αμέσως μετά από μια συστάδα θάμνων, βρίσκουμε την Βράνα Πέτρα, ένα πολύτιμο cru 48 στρεμμάτων που κατευθύνεται στο ομώνυμο ultra-premium κρασί ‘Βράνα Πέτρα’ και αφετέρου στο Γη & Ουρανός. Ένα σπάνιο μωσαϊκό εδαφών με πράσινο γρανίτη, σχιστόλιθο, μάρμαρο και ζεόλιθο.

Στην περιοχή αυτή ο Θυμιόπουλος κατέχει συνολικά 150 ιδιόκτητα στρέμματα, εκ των οποίων μόλις τα 40 είχαν αγοραστεί από τον πατέρα του Αποστόλη.

Γενικά δεν του αρέσουν τα οργώματα, οι πεντακάθαροι διάδρομοι και ο αυστηρός διαχωρισμός χώματος – φυτών. Τα αμπέλια του βρίσκονται μέσα στο δάσος, ανάμεσα σε ροδιές, αγριόχορτα, βελανιδιές και άλλου είδους βλάστηση.

Τα απομονωμένα αμπέλια μέσα σε δασικές εκτάσεις, αν και είναι μπελάς στην καλλιέργεια και το μάζεμα, είναι απαραίτητα για την βιολογική καλλιέργεια, μακριά από γείτονες με διαφορετικές αμπελουργικές απόψεις και φιλοσοφίες. Κάποια μελίσσια που βρίσκουμε στο δρόμο μας αποτελούν τεκμήριο βιολογικής καλλιέργειας. «Είναι γνωστό ότι οι μέλισσες είναι πολύ ευαίσθητες, με το παραμικρό δηλητήριο πεθαίνουν».

Όλα τα ορεινά αμπέλια που επισκεπτόμαστε είναι περιφραγμένα με συρματοπλέγματα, ως προστασία από τα αγριογούρουνα και τα άγρια ζώα. Έτσι και τα έξι στρέμματα στην περιοχή Μπραγάτσα στα 480 μέτρα, ένα ημιορεινό αμπελοτεμάχιο με άργιλο σε βάση από ασβεστόλιθο και σχιστόλιθο. Τα σταφύλια αυτού του αμπελώνα, μαζί με το πέντε στρεμμάτων Τρανό Πηγάδι απέναντι, δίπλα στο δάσος, κατευθύνονται στην υπέροχη Naoussa Alta. «Δεν μας αρέσει η κλωνική επιλογή και η αυστηρότητα στην καλλιέργεια. Στο αμπέλι έχουμε διάσπαρτους διάφορους κλώνους για να έχουμε ποικιλομορφία» μας εξηγεί ο Αποστόλης. Τελευταία μας στάση είναι στην περιοχή Ισιώματα, εκεί που καλλιεργείται το Αυτόριζο. Παλιά αμπέλια σε κύπελο, δίνουν τον πολύτιμο καρπό τους στο σπάνιο Aftorizo, από αυτόριζες, προφυλλοξηρικές ρίζες Vitis Vinifera.